آیا فرزند شما خلاق است؟
خلاقیت کودک را می توان توسط والدین یا معلمان و یا بطور رسمی توسط تست ها و کارشناسان ارزیابی کرد. یکی از آزمایش های متداول خلاقیت، تست “کاربردهای جایگزین” است که به موجب آن از فرد خواسته می شود تا در حد امکان به یک چیز معمول، به صورت های مختلف فکر کند.
به عنوان مثال وقتی از بچه های چهار ساله می پرسیم به همه ی چیزهایی که قرمز هستند فکر کند، می بینیم که آنها نه تنها سیب و گوجه بلکه آبله مرغان و دست های سرد را نیز ذکر می کنند. این تست ها تفکر واگرا را ارزیابی می کنند و معمولاً براساس کمیت و کیفیت پاسخ ها نمره می دهند. پاسخ های کودکان ممکن است خاص یا معمول باشد که نشاندهنده ی پتانسیل خلاق است.
اهمیت پرورش خلاقیت در کودکان
اگرچه خلاقیت در هر سنی ضروری است اما بهتر است از کودکی پرورش داده شود. تمام توانایی ها از دوران نوزادی توسعه میابند و رشد می کنند. در زیر مزایای سلامتی کودک در زمینه های عاطفی، فیزیکی و روانی را مشاهده می کنید.
مزایای سلامت عاطفی
- ممکن است به مدیریت استرس کمک کند
- تفکر خلاق و حل مسئله را ترغیب می کند
- خود بیانگری را ارتقا می بخشد
- ممکن است عزت نفس را تقویت کند
مزایای سلامت جسمی
- ممکن است سطح هورمون استرس و التهاب را برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی کاهش دهد
- ممکن است عملکرد مغز را تقویت کند
- فعالیت های هنری تجسمی، مهارت های حرکتی خوب و هماهنگی چشم و دست را ارتقا می بخشد
- فعالیت های هنری خاص ممکن است مهارت های حرکتی را ارتقا بخشند
مزایای سلامت روانی
- ممکن است باعث تقویت روحیه و افزایش شادی شود
- ممکن است به بچه ها کمک کند تا تمرکز کنند
- اضطراب و افسردگی را کاهش می دهد
- ممکن است به پردازش احساسات و آسیب های منفی کمک کند
پرورش خلاقیت چیست؟
پرورش خلاقیت شامل مشارکت در فعالیتهایی است که خلاقیت را ارتقا می بخشد (مثلاً هنرهای تجسمی، موسیقی، نمایشی و رقص).
تقویت خلاقیت به کودکان این امکان را می دهد که خود را ابراز کنند. خلاقیت آنها نشانگر شخصیت و اصالت آنها است. فعالیت های خلاقانه فرصت هایی برای حل مسئله و آزمایش ایده های جدید را فراهم می آورد.
کودکانی که به طور مرتب از خلاقیت خود استفاده می کنند، بهتر می توانند خود و دنیای پیرامون شان را درک کنند. توسعه توانایی های خلاقانه باعث تقویت شناختی، جسمی، اجتماعی و عاطفی نیز می شود.
نکاتی برای پرورش ذهن خلاق کودک
در زیر نکات و پیشنهادهایی برای پرورش تخیل و خلاقیت کودکان آورده شده است:
۱-بیشتر وقت خود را در بیرون از منزل بگذرانید. دنیای طبیعی کودکان را ترغیب می کند تا فکر کنند، سوال کنند، فرض کنند و ذهن خلاق خود را پرورش دهند.
۲-سناریوها را اختراع کنید.هنگامی که فرزند شما سناریویی را اختراع می کند، نقش های مختلف را امتحان می کند و ضمن رشد مهارت های اجتماعی و کلامی، افکار خود را نیز سازمان می دهد.
۳-فعالیتهای کلامی را توسعه دهید. این فعالیت ها می توانند شامل شعرهای مختلف، صداهای بامزه، تقلید صدا و یا هر چیز دیگری باشد. چنین فعالیت هایی در حین بازی کردن به واژگان جدیدی نیاز دارند و به فرزند شما در یادگیری لغات جدیدتر کمک می کنند. این بازی ها همچنین یک راه عالی و سرگرم کننده برای وقت گذرانی در ماشین هستند.
۴-تفکر انتقادی و خلاق را پرورش دهید.با بزرگتر شدن فرزندانتان، از آنها بپرسید که چگونه مشکلات خاصی را حل می کنند و چگونه می توانند کارها را متفاوت انجام دهند. به فرزندانتان یاد دهید که ایده های خود را بر روی کاغذ بنویسد یا بصورت ذهنی اینکار را انجام دهند.
۵-کودک را به انجام فعالیت های هنری تشویق کنید. هنر شامل فعالیت هایی مانند نقاشی، مجسمه سازی، موسیقی و… است. هنر راهی است که کودکان بتوانند روی احساسات خود کار کنند، تصمیم گیری کنند و ایده های خود را بیان کنند.
۶-به فرزندتان اجازه دهید آشپزی کند. مزیت آشپزی برای کودک این است که می توانند چیزهای مختلف را لمس کنند، بو بکشند، ببینند و گوش کنند. این موجب تقویت مهارت های حرکتی و هماهنگی چشم و دست می شود.
۷-از کتابهای عکس دار و کتاب داستان استفاده کنید. خواندن بهمراه تصاویر زیبا نه تنها باعث تقویت مهارت های فکری و شناختی می شود بلکه به کودکان امکان می دهد تا تصورات خود را بالا برده و دنیای زیبایی را تخیل کنند.
۸-سؤالات مختلف و تفکر برانگیز بپرسید. برای مثال سوالاتی مانند “به نظر تو بهترین جای دنیا کجاست؟” “تفاوت بین سگ و گربه چیست؟” “راه های حل این مشکل چیست؟” و… را بپرسید که فرزندتان فکر کند و به آنها پاسخ دهد.
۹-زمان استفاده از وسایل الکترونیکی (تلویزیون، کامپیوتر، رایانه لوحی، تلفن هوشمند، بازی های ویدئویی و غیره) را محدود کنید. پرورش تخیل کودک و فرزندپروری در عصر دیجیتال می تواند سخت باشد. تمرکز بر روی صفحه نمایش راهی غیرفعال برای آموزش کودکان است. راه حل جایگزین، ترغیب کودکان به ساخت چیزهای جدید و متفاوت است. درگیر کردن کودکان با استفاده از کل بدن و حواس پنج گانه آنها نیز ذهن شان را باز می کند.
۱۰-به فرزندتان آزادی عمل بدهید. زمان آزاد و اوقات فراغت بیشتر به کودکان این امکان را می دهد تا تصور کنند و خلاق باشند.
